-- ADVERTISEMENT --

Misang-at og balaudnon si Senate Minority Leader Tito Sotto III, nga nagtinguha sa pagpatuman sa katungod sa katawhan sa impormasyon ug pagpalambo sa hingpit nga pagbutyag sa mga transaksyon sa gobyerno nga alang sa interes sa publiko.

Gitawag nga People’s Freedom of Information Act of 2025, ang balaodnon magtugot sa publiko nga adunay access sa importanteng impormasyon bahin sa mga kalihokan ug transaksyon sa gobyerno. Matod ni Sotto nga dugay na unta nga ipatuman ang Freedom of Information (FOI) Law.

Bisan pa, ang balaodnon klaro nga nag-ingon nga ang sensitibo nga personal nga kasayuran sama sa rasa, gigikanan, mga rekord sa kahimsog, edukasyon, buhis, ug uban pang pribadong datos magpabilin nga kompidensyal.

Lakip sa maong balaudnon ang obligasyon sa mga opisyal sa gobyerno nga ipahibalo sa publiko ang ilang tinuig nga Statement of Assets, Liabilities, and Net Worth (SALN).

Naglakip kini sa Presidente, Bise Presidente, mga miyembro sa Gabinete, Kongreso, Korte Suprema, Komisyon sa Konstitusyonal ug uban pang mga opisina sa konstitusyon, ingon man mga opisyal sa Armed Forces nga adunay ranggo nga General o Flag Officer.

-- ADVERTISEMENT --

Ang tanang ahensya gikan sa nagkalain-laing sanga sa gobyerno gikinahanglan usab nga mag-upload sa ilang tagsa-tagsa ka website—nga adunay binuwan nga updates—usa ka rekord sa mga transaksyon, mga dokumento, ug mga rekord sama sa tinuig nga budget, binuwan nga koleksyon ug mga galastuhan, summary sa kita ug mga galastuhan, procurement plans ug mga listahan, pagpalit pinaagi sa bidding, ug procurement contracts.

Ang balaudnon nag-ingon usab nga ang bisan kinsa nga opisyal nga magtago, magdumili, magguba, magbag-o, o mag-tamper sa impormasyon mahimong mapriso gikan sa usa ka bulan hangtod sa unom ka bulan, ug multa nga 10,000 hangtod 100,000.

Matod ni Sotto, niining modernong panahon diin ang mga datos dali nga makuha online, kinahanglan nga dali usab alang sa mga lungsuranon ang pag-access sa kasayuran bahin sa mga transaksyon, proseso, ug kalihokan sa gobyerno. |Bombo Nathaniel Sandoval